Güvenilir Ürün Platformu tarafından bu yıl üçüncüsü düzenlenen “Güvenilir Ürün Zirvesi ve Feed the Future Ödül Töreni”, “Türkiye’nin Kahramanları” temasıyla İstanbul’da başladı.
Zirvenin açılışında konuşan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Gümen, nüfus artışına ilişkin beklentileri paylaşarak, sürdürülebilir gıdanın büyük önem arz ettiğini söyledi.
Küresel düzeyde gıda ve tarımın hiç olmadığı kadar önemli bir konuma geldiğini dile getiren Gümen, “Sürdürülebilir bir gıda sistemi için Bakanlığımız, geçtiğimiz aylarda yayınladığı Tarımsal Üretimin Planlanması ve Sözleşmeli Üretim ile yeni stratejilerini ortaya koymaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak bitkisel üretimden hayvansal üretime, güvenilir gıdadan su ve sulama yatırımlarına, ormandan doğa koruma ve milli parklar ile yaban hayatına kadar çok geniş bir alan içinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” diye konuştu.
Gümen, bu çerçevede Bakanlığın en önemli faaliyetlerinden birisinin de “gıda güvenirliğinin sağlanması” olduğunu kaydederek, piyasaya arz edilecek her ürünün insan, hayvan ve bitki sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından güvenilir olması gerektiğini anlattı.
“Güvenilir gıdayı vatandaşımıza sunmak için çalışıyoruz”
Bakan Yardımcısı Gümen, gıdayı üreten, işleyen, taşıyan, depolayan ve satanların sorumluluklarını layıkıyla yerine getirmesinin ve tüketicilerin sağlığını korumasının önemli olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bakanlık olarak tüketici sağlığını korumak için kamunun bir görevi olan denetim mekanizmasını en etkin şekilde kullanıyoruz. Piyasadaki ürünlerin güvenilir olup olmadığına yönelik denetimler ve bu denetimler neticesinde alınan önlemler ekonominin iki büyük aktörü olan üretici ve tüketiciyi doğrudan etkilemektedir. Sofralarımıza ulaşacak gıdanın üretim öncesi aşamalardan başlayan serüveninin en sağlıklı şekilde noktalanması hem sektörümüzün hem de Bakanlığımızın en değer verdiği konuların başında gelmektedir. Gıda güvenliği dediğimizde toprak hazırlığından bitkisel üretime, sulamadan hasada, işlemeden depolamaya, hayvan yemlerinin kontrolünden hayvan sağlığı ve refahına, hayvanların aşılanmasından nakillerine kadar nihai ürünü etkileyecek çok kritik unsurlar bulunmaktadır. Tarladan sofraya kadar gıdanın her adımını kontrol altında tutmanın, güvenilir gıdayı vatandaşımıza sunmanın gayreti içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
“Eş zamanlı denetimlerle etkinliği artırdık”
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Gümen, piyasada haksız rekabetin etkin bir şekilde önlenmesi için yayınladıkları mevzuatları günün koşullarına göre aktif bir şekilde güncellediklerini, son bir yılda gıda tebliğinde önemli yenilikler yapıldığını söyledi.
Tüketicinin yanıltılmasını önlemek ve geleneksel ürünleri korumak için bazı gıdalarda katkı maddesi kullanımını, nar ekşisi ve limon suyu izlenimi veren ürünlerin üretimini yasakladıklarını anımsatan Gümen, bal tebliğini güncellediklerini ve arı ürünlerinde gıda güvenilirliğinin kriterlerini belirleyen mevzuatı ilk kez yayınladıklarını bildirdi.
Gümen, gıda etiketlerine yönelik tüketiciler açısından faydalı ve önemli değişiklikler yaptıklarının altını çizerek, etiketleme, bulaşanlar, gıda katkı maddeleri, veteriner ilaç kalıntıları, hijyen uygulamaları, resmi kontroller gibi çok çeşitli konuları düzenlemek amacıyla yayınladıkları mevzuatı gıda güvenirliğinin sağlanmasında resmi referans olarak kullandıklarını anlattı.
İl müdürlükleri aracılığıyla gerçekleştirdikleri resmi denetim ve kontrollerden bahseden Gümen, şu bilgileri verdi:
“Bakanlık olarak 2023 yılında gıda işletmelerine yönelik 1 milyon 302 bin, 2024 yılında bugüne kadar 940 bin 238 denetim gerçekleştirdik. Rutin denetimlerimiz dışında ALO 174 Gıda Hattı’na ve Gıda WhatsApp İhbar Hattı’na yapılan tüm şikayetlere yönelik denetimler titizlikle gerçekleştirilmektedir. Ayrıca 2023 yılı içerisinde gıda işletmelerine yönelik eş zamanlı sektörel denetim programını başlattık. Bu kapsamda toplam 194 bin 600 denetim gerçekleştirdik. 7 farklı sektörde başlattığımız eş zamanlı denetimlerle denetimlerimizin etkinliğini artırdık. 2024 yılında da sektörel denetimlerimiz devam etmektedir. Tüm bu denetimleri tüketiciler ile paylaşmak için kare kod uygulamasını başlattık.”
Gümen, Bakanlık tarafından 2 Ekim itibarıyla başlatılan ve tespit edilen taklit ve hileli gıdaların anlık olarak paylaşıldığı Gıda Kamuoyu Duyuru Sistemi ile ilgili bilgiler verdi.
“Yeterli tarımsal üretim olmazsa güvenilir gıdaya erişim zorlaşır”
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz da “güvenilir gıdanın” İSTİB’in kırmızı çizgilerinden olduğunu belirterek, yıl boyunca düzenledikleri etkinliklerle güvenilir gıdayı sürekli gündemde tuttuklarını, gıdada taklit ve tağşiş konusunda uluslararası katılımcıları da konuk aldıkları toplantılar düzenlediklerini kaydetti.
Aynı zamanda güvenli gıdaya erişim için “gıda arz güvenliğinin” tesis edilmesi gerektiğini de vurguladıklarını anımsatan Kopuz, “Bunlar birbirinden farklı ancak birbirini tamamlayan konular’ dedik. Zira çok iyi biliyoruz ki yeterli tarımsal üretim olmazsa, güvenilir gıdaya erişim de zorlaşır. Piyasada, tabiri caizse ‘ne idüğü belirsiz’ ürünler dolaşmaya başlar.” diye konuştu.
Kopuz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından başlatılan taklit ve hileli gıdaların anlık olarak paylaşıldığı uygulamaya işaret ederek, “Yani toplu listenin oluşmasını beklemek yerine, tespit edilen sonuçlar anlık yayınlanmış olacak. Kamuoyunun hızlı ve şeffaf bilgilendirmesi adına, bu konuda emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Gıda israfıyla mücadelenin önemine değinen Kopuz, sözlerini şöyle tamamladı:
“Yerkürede her gün 1 milyar öğün yemek çöpe gidiyor. Yıllık 1 milyar ton gıda israf oluyor. Bu israf, yalnızca evsel tüketimde ya da restoranlarda çöpe atılan gıdalarla sınırlı değil. Gıdada kayıp ve israfın önemli bir bölümü de verimsiz sulama, ürünün hasadı, depolanması, paketlenmesi, toptancı hallerine nakliyesi ve perakende satış aşamalarında gerçekleşiyor. Refah seviyesi yüksek ülkelerde israfın çoğu mutfakta yapılırken, sanayileşmemiş ülkelerde ise üretim ve tedarik sürecinde gıdanın önemli bir kısmı heba oluyor. Bu nedenle, tüm bu süreçleri iyileştirmek için topyekün mücadele verilmesi gerekiyor.”
“Amacımız, üretimin aslında her şey olduğunu ortaya koymak”
Güvenilir Ürün Platformu Başkanı Celal Toprak da Güvenilir Ürün Zirvesi’nin aslında üretimin her şey olduğunu ortaya koymaya ve bu konuda farkındalık oluşturmaya çalıştığını söyledi.
Zirve kapsamında geçen yıl depremden etkilenen tüm iller için “Perakende ile Kooperatif El Ele” masalarının kurulduğunu anımsatan Toprak, kooperatifler ile bu işbirliklerini devam ettirdiklerini anlattı.
Açılış konuşmalarının ardından “Tarıma Değer Katan Kalemler” ile “Türkiye’nin Kahramanları” ödül törenleri düzenlendi.
Zirve gün boyunca farklı panellerle devam edecek
Gıda sektöründen perakendeye, tarımdan gastronomiye üreticilerin bir araya geldiği zirve, yerel üretimin kalkınmasını amaçlıyor.
Gıda ve tarım sektörünün uzman sivil toplum kuruluşları, kurumları ve Tarım ve Orman Bakanlığı işbirliğinde gerçekleştirilen etkinlik kapsamında gerçekleştirilen ödül törenleri ile başta yerel üretim olmak üzere üretimin desteklenmesi konusunda farkındalık çalışmaları yapılıyor.
Üretmekten vazgeçmeyen üreticilere ithaf edilen zirvede, 2025’te yerel üretimin desteklenmesine yönelik başlatılacak “Türkiye’nin Kahramanları” projesinin protokolü de imzalanacak.
Zirve kapsamında gün boyunca paneller düzenlenecek ve “Feed Thu Future Ödülleri” sahiplerini bulacak.
